Sinds het eind van de negentiende eeuw wordt algemeen aangenomen dat in het verleden sprake is geweest van ijstijden met grootschalige landijsbedekkingen tot gevolg. Ook Noordwest-Europa kreeg ermee te maken. Met zekerheid zijn voor ons land twee glaciaties met bijbehorende landijskappen aangetoond. Voor die tijd dacht men dat zwerfkeien en bodemlagen waar deze in voorkomen door smeltende ijsbergen waren afgezet.
Episoden waarin delen van continenten en gebergten onder grote landijs-kappen en gletsjers bedolven zijn, noemt men ijstijdvakken. Het laatste ijstijdvak, die van het pleistoceen dus, begon zo’n 2,58 miljoen jaar geleden en is nog niet ten einde. Sterker nog, er zijn sterke aanwijzingen dat zich over enkele tientallen eeuwen, maar niemand weet precies wanneer, een nieuwe ijstijd aan zal dienen.
De immense ijskap op Antarctica, de massa koud water eromheen en de steenkoude laag lucht erboven vormen samen de motor van het huidige klimaat op aarde.
Hoewel de verdeling van land en zee een belangrijke factor is in de sturing van het klimaat op aarde, is deze factor niet de directe oorzaak van het optreden van ijstijden. De echte oorzaken van klimaat- variaties moeten we buiten de aarde zoeken, met andere woorden: het verschijnsel ijstijden heeft voor een belangrijk deel een astronomische oorzaak.
Quo Vadis 