Op de nieuwssite ( 4 april 2018) van de BBC circuleert een angstaanjagend docu over de Azov-milities. De Nationale Militie van Oekraïne zegt dat ze de straten “bewaakt”. Waarom vecht het dan ook tegen de politie zelf? BBC Kiev correspondent Jonah Fisher doet verslag van de toenemende zichtbaarheid van extreem-rechtse groeperingen in Oekraïne.`
Newsnight is het belangrijkste nieuws- en actualiteitenprogramma van de BBC – met analyses, debatten, exclusieve reportages en stevige interviews.
Het Azov-regiment: neonazi’s of verdedigers van Oekraïne?
Azov-regiment Havenstad Marioepol wordt verdedigd door het omstreden Azov-regiment. Ze worden vereerd om hun strijdlust, maar ook verguisd om hun nazisme – wat de groep een doelwit maakt van Poetins propaganda..
Op het Twitter-account van het Oekraïense Azov-regiment verscheen dinsdagmiddag een nieuwe video. Dankzij de ruim 113.000 volgers zong het filmpje al snel rond op sociale media. Te zien is hoe twee tanks op een kruispunt met doffe knallen hun munitie afvuren. Volgens Azov zijn daarbij vier Russische tanks, pantservoertuigen en infanterie „vernietigd”. „Azov-tanks lieten de vijand zien wie de baas was in de straten van Marioepol en stuurden de bezetters naar de hel.”
Het is de stoere taal die past bij het imago van het Azov Detachement voor Speciale Operaties, zoals de militaire eenheid officieel heet. Keiharde vechters, voor niets en niemand bang. Verdedigers van Oekraïne, vrees van de Russen. Helden van de natie.
Maar ook: een groep van 900 militairen waar een sterke geur van neo-nazisme omheen hangt. Met een Wolfsangel op het uniform, een embleem dat ook werd gebruikt door de SS. Met aantrekkingskracht op White Power-types wereldwijd, tot en met de terrorist die in 2019 twee moskeeën in Nieuw-Zeeland aanviel. Als Poetin spreekt over ‘denazificatie’ van Oekraïne, is Azov een van de schaarse zichtbare doelwitten.
NWS VTR 9 maart
“Het extreemrechtse Azov-bataljon van het Oekraïense leger: “marginalen of element van desinformatie door Moskou?”
Azov is een Oekraïens vrijwilligersbataljon dat vecht tegen de pro-Russische rebellen in het oosten van het land.
De Russische propaganda verwijt Oekraïne dat het een “nazistisch regime” heeft en maakt daarvoor dankbaar gebruik van extreemrechtse groepen zoals het Azov-bataljon. Die ultranationalistische beweging werd in 2014 opgenomen in het Oekraïense leger, maar vormt daar slechts een klein onderdeel van.
Beeld AFP
“Toen Poetin de invasie van het Russisch leger aankondigde op tv beloofde hij de “demilitarisering en denazificatie van Oekraïne”. Die uitspraak kan verwijzen naar Azov, maar dat is een overschatting van de grootte en invloed van de groeperingen op de Oekraïense overheid. De enkele duizenden leden staan namelijk in schril contrast met de 200.000 soldaten van het Oekraïense leger. Bovendien is president Volodymyr Zelensky van Joodse afkomst. “Hoe kan een volk dat maar liefst 8 miljoen mensenlevens verloor tijdens de strijd tegen de nazi’s, de nazi’s steunen?”, reageerde hij op de uitspraken van Poetin.”
Extreem-rechtse ideologie
Als bataljon onderscheidde Azov zich niet door de grootte: met zo’n duizend strijders hoorde het bij de kleinere regimenten. Wel waren de strijders vanaf het begin vanwege de extreem-rechtse snit een dankbaar object voor Russische propaganda. Dat komt in de eerste plaats door de ideologie die de commandant aanhangt. Voor de oorlog was Andrej Biletski actief voor verschillende ultranationalistische politieke partijen.
Waarom Poetin Oekraïners ‘neonazi’s in een gecreëerd land’ noemt
“Oekraïne moet gedenazificeerd worden om de genocide in Oost-Oekraïne te stoppen.” De Russische president Poetin gebruikt zeer grote woorden om de invasie van Oekraïne te rechtvaardigen. Wat bedoelt hij precies met de aantijgingen? En waar zijn ze op gebaseerd?
We leggen vijf claims van Poetin voor aan historicus Marc Jansen, auteur van Grensland, een geschiedenis van Oekraïne. De citaten van Poetin komen uit twee recente toespraken en een artikel van zijn hand. Onderaan dit artikel kun je die teksten lezen.
In Poetins verhaal zijn álle Oekraïners nazi’s die het op Rusland hebben gemunt
PROPAGANDA: Rusland en Oekraïne wijzen in deze oorlog naar elkaar als nazi’s. Beiden gebruiken de geschiedenis voor propagandadoeleinden.
‘Neo-nazihuurlingen hebben opdracht om Zelenski te vermoorden’
Honderden huurlingen van de paramilitaire Wagner-groep zijn naar Oekraïne gestuurd om president Volodymyr Zelenski te vermoorden. Dat melden verschillende bronnen waaronder The Times en de Franse Europarlementariër (en voormalige journalist) Raphaël Glucksmann. Behalve Zelenski zou de Wagner-groep nog 22 vooraanstaande Oekraïners op de dodenlijst hebben staan.
De Oekraïense regering werd op zaterdagochtend ingelicht over de aanwezigheid van de ingevlogen huurlingen. Vervolgens besloot de regering om een 36 uur durende lockdown af te kondigen in Kyiv, om Russische saboteurs te kunnen opsporen.
De Wagner-groep is opgericht door neonazi Dimitri Utkin. De paramilitaire organisatie bestaat voornamelijk uit voormalige Russische militairen die tussen de 35 en 55 jaar oud zijn. De Wagner-groep was eerder betrokken bij de Russische annexatie van de Krim in 2014 en vocht samen met het Russische leger in Syrië.
Ook zouden de paramilitairen opdrachten hebben uitgevoerd in onder meer Mali, Soedan en Libië. De Wagner-huurlingen zijn beschuldigd van oorlogsmisdaden, mensenrechtenschendingen , verkrachting en berovingen. In Libië legden ze ongemarkeerde mijnen neer in woongebieden.
Hoewel het Kremlin altijd heeft ontkend op enige manier verbonden te zijn met de Wagner-groep, denken waarnemers dat die banden er wel degelijk zijn. Zo zou Yevgeny Prigozhin de eigenaar zijn van de Wagner-groep. Prigozhin is een oligarch met nauwe banden met Poetin. Hij staat erom bekend dat hij veel vuile klusjes opknapt voor de Russische president. Prigozhins bijnaam: de kok van Poetin.
Quo Vadis 