(Dit artikel is meer dan 7 jaar oud)
Shaun Walker in The Guardian. Wed 10 Sep 2014 13.36 BST
De wens van extreem-rechtse vrijwilligers van het bataljon om “de strijd naar Kiev te brengen” is een gevaar voor de stabiliteit na het conflict
“Ik heb niets tegen Russische nationalisten, of een groot Rusland,’ zei Dmitry, terwijl we door de donkere nacht van Mariupol reden in een pick-up, met een mitrailleurschutter achterin. “Maar Poetin is niet eens een Rus. Poetin is een Jood.”
Dmitry – wat volgens hem niet zijn echte naam is – komt uit Oost-Oekraïne en is lid van het Azov bataljon, een vrijwilligersgroepering die een groot deel van de gevechten in de frontlinie heeft geleverd in de oorlog van Oekraïne met pro-Russische separatisten. Het Azov-bataljon, een van de vele vrijwilligersbrigades die aan de zijde van het Oekraïense leger in het oosten van het land vechten, heeft een reputatie opgebouwd van onverschrokkenheid in de strijd.
Maar de bezorgdheid neemt toe dat de Azov en andere vrijwilligersbataljons weliswaar Oekraïnes krachtigste en betrouwbaarste strijdkrachten zijn op het slagveld tegen de separatisten, maar dat zij ook de grootste bedreiging vormen voor de Oekraïense regering, en misschien zelfs voor de staat, wanneer het conflict in het oosten voorbij is. De Azov is bijzonder zorgwekkend vanwege de uiterst rechtse, zelfs neonazistische neigingen van veel van zijn leden.
Dmitry beweerde geen Nazi te zijn, maar was lyrisch over Adolf Hitler als een militair leider, en gelooft dat de Holocaust nooit heeft plaatsgevonden. Niet iedereen in het Azov bataljon denkt zoals Dmitry, maar na tientallen strijders te hebben gesproken en de afgelopen week op verschillende missies te hebben meegenomen in en rond de strategische havenstad Mariupol, ontdekte de Guardian dat velen van hen verontrustende politieke opvattingen hebben, en bijna allemaal van plan zijn “de strijd naar Kiev te brengen” als de oorlog in het oosten voorbij is.
Het symbool van het bataljon doet denken aan de Nazi Wolfsangel, hoewel het bataljon beweert dat het in feite de over elkaar heen gekruiste letters N en I zijn, die staan voor “nationale gedachte”. Veel van de leden van het bataljon hebben banden met neonazigroepen, en zelfs degenen die het idee dat zij neonazi’s zijn wegwuifden, gaven niet de meest overtuigende ontkenningen.
“Natuurlijk niet, het is allemaal verzonnen, er zijn gewoon veel mensen die geïnteresseerd zijn in de Noordse mythologie,” zei een strijder toen hem gevraagd werd of er neonazi’s in het bataljon waren. Toen hem echter werd gevraagd wat zijn eigen politieke opvattingen waren, zei hij “nationaal-socialistisch”. Wat betreft de swastika-tatoeages op ten minste één man die op de Azov-basis is gezien, “heeft de swastika niets te maken met de nazi’s, het was een oud zonnesymbool,” beweerde hij.
Het bataljon heeft extreem-rechtse vrijwilligers aangetrokken uit het buitenland, zoals Mikael Skillt, een 37-jarige Zweed, opgeleid als sluipschutter in het Zweedse leger, die zichzelf omschreef als een “etnische nationalist” en in de frontlinie meevecht met het bataljon.
Ondanks de aanwezigheid van deze elementen is de Russische propaganda die beweert dat de “fascistische junta” van Kiev Oost-Oekraïne wil zuiveren van Russischtaligen, overdreven. De Azov vormen een minderheid onder de Oekraïense strijdkrachten, en zelfs zij, hoe onaangenaam hun opvattingen ook zijn, zijn niet anti-Russisch; de lingua franca van het bataljon is Russisch, en de meesten hebben Russisch als hun eerste taal.
Veel van wat de Azov-leden over ras en nationalisme zeggen, lijkt inderdaad opvallend veel op de opvattingen van de meer radicale Russische nationalisten die aan de kant van de separatisten vechten. Het bataljon heeft zelfs een Russische vrijwilliger, een 30-jarige uit Sint-Petersburg die weigerde zijn naam te geven. Hij zei dat hij veel van de Russische rebellencommandanten positief beoordeelt, vooral Igor Strelkov, een voormalige FSB-officier die een passie heeft voor militaire re-enactments en zichzelf lijkt te zien als een tsaristische officier. Hij “wil een groot Rusland doen herleven”, zei de vrijwilliger; maar Strelkov is “slechts een pion in het spel van Poetin”, zei hij, en hij hoopte dat Rusland ooit zelf een “nationalistische, gewelddadige Maidan” zou krijgen.
Op een middag eerder deze week reisde de Guardian mee met een groep Azov-strijders om een aantal kisten met kogels te overhandigen aan de Oekraïense grenswachten. Tijdens een artillerie-aanval buiten Mariupol in de dagen daarvoor, waren de grenswachten een groep Azov-strijders te hulp geschoten, en de kogels waren hun manier om hen te bedanken. “Alles in deze oorlog is gebaseerd op persoonlijke banden; Kiev doet niets,” legde de Russische vrijwilliger van Azov uit, terwijl we naar een controlepost reden in een Chevrolet voor burgers; de kofferbak vol met de dozen kogels en raketgestuurde granaatwerpers; een van de ramen eruit geschoten door geweervuur tijdens een recent gevecht.
“Dit is hoe het werkt. Je gaat naar een of andere hot spot, ze zien dat je heel dapper bent, je wisselt telefoonnummers uit, en de volgende keer kun je een gunst inroepen. Als je een artillerieaanval nodig hebt, kun je een generaal bellen en het zal drie uur duren en je zult dood zijn. Of je belt de kapitein of majoor van het artilleriebataljon en die helpen je meteen. Wij zijn Azov en ze weten dat als ze het ooit nodig hebben, wij er voor hen zijn.”
Voor de commandanten en de generaals in Kiev, die velen in Azov en andere vrijwilligersbataljons verantwoordelijk achten voor de vreselijke verliezen die het Oekraïense leger de afgelopen weken heeft geleden, vooral in de noodlottige terugtocht uit Ilovaysk, was er alleen maar minachting. “Generaals zoals diegenen die de leiding hadden over Ilovaysk zouden gevangen gezet moeten worden wegens verraad,” zei Skillt. “Er zullen zeker koppen rollen, ik denk dat er een strijd om de macht zal komen.”
De Oekraïense strijdkrachten zijn “een leger van leeuwen geleid door een schaap”, zei Dmitry, en er is maar zo lang dat die dynamiek kan doorgaan. Met zoveel gewapende, geharde en boze jonge mannen die terugkeren van het front, bestaat het gevaar dat het rollen van hoofden meer dan een metafoor is. Dmitry zei dat hij gelooft dat Oekraïne “een sterke dictator nodig heeft die veel bloed kan vergieten maar de natie in het proces kan verenigen”.
Velen in het Azov bataljon met wie de Guardian sprak deelden deze mening, die ver afstaat van het streven naar Europese idealen en democratie die de protesten in Kiev in het begin aanwakkerden. De Russische vrijwilliger die bij de Azov vecht zei dat hij gelooft dat Oekraïne “een junta nodig heeft die de burgerrechten een tijdje zal beperken maar zal helpen orde te scheppen en het land te verenigen”. Deze disciplinaire streak was zichtbaar in het bataljon. Drinken is er streng verboden. “Op een keer was er een kerel die dronken werd, maar de commandant sloeg hem in zijn gezicht en benen tot hij zich niet meer kon bewegen; toen werd hij eruit geschopt,” herinnert een strijder zich trots.
Advertentie
Andere vrijwilligersbataljons zijn ook in de schijnwerpers komen te staan. Deze week riep Amnesty International de Oekraïense regering op onderzoek te doen naar schendingen van rechten en mogelijke executies door de Aidar, een ander bataljon.
“Het niet stoppen van misbruiken en mogelijke oorlogsmisdaden door vrijwilligersbataljons dreigt de spanningen in het oosten van het land aanzienlijk te verergeren en ondermijnt de verkondigde intenties van de nieuwe Oekraïense autoriteiten om de rechtsstaat te versterken en in bredere zin te handhaven,” zei Salil Shetty, secretaris-generaal van Amnesty International, in Kiev.
Strijders van het bataljon vertelden The Guardian vorige maand dat ze een “nieuwe revolutie” in Oekraïne verwachtten die een meer besluitvaardige militaire leider aan de macht zou brengen, in gevoelens die vergelijkbaar zijn met die van veel Azov-strijders.
Ondanks de wens van velen in de Azov om geweld naar Kiev te brengen wanneer de oorlog in het oosten voorbij is, ontvangt het bataljon financiering en hulp van de gouverneur van de regio Donetsk, de oligarch Serhiy Taruta. Een adjudant van Taruta, Alex Kovzhun, zei dat de politieke opvattingen van individuele leden van Azov geen punt waren, en ontkende dat het symbool van het bataljon een nazi-ondertoon had.
“De opvattingen van sommigen van hen is hun eigen zaak, zolang ze de wet niet overtreden,” zei Kovzjoen in schriftelijke antwoorden op vragen. “En het symbool is niet nazistisch. Geloof me – een deel van mijn familie stierf in concentratiekampen, dus ik heb een goed ontwikkelde neus voor nazi-shit.”
Naast hun taken in de frontlinie fungeert het Azov bataljon ook als “een soort politie-eenheid”, aldus een pelotonscommandant die de bijnaam Kirt draagt. Kirt, een liefhebber van middeleeuwse geschiedenis die deelneemt aan reënactments van Vikinggevechten en ooit een tourbedrijf in Thailand leidde, keerde terug naar Oost-Oekraïne om zich bij het Azov-bataljon aan te sluiten. Hij nam de Guardian mee op een nachtelijke patrouille door de buitenwijken van Mariupol en de dorpen rond de frontlinie.
Deels jagers op separatisten, deels stadsagenten die geen regels hadden om hen in toom te houden, reisden ze in een konvooi van drie voertuigen, allemaal zwaar bewapend.
Toen middernacht naderde, gingen we over de hobbelige asfaltwegen naar de buitenwijken van Mariupol, en al gauw kwamen we langs een geparkeerde auto langs de kant van de weg die de mannen verdacht vonden.
Strijders stormden uit de voorste twee auto’s en stormden op het voertuig af, hun geweren op het voertuig richtend. Een geschrokken man stapte uit de passagiersstoel, waarna een schaapachtig uitziende vrouw in een cocktailjurk en met een half opgerookte sigaret in de hand tevoorschijn kwam, haar haar gladstrijkend. De Azov-strijders verontschuldigden zich, maar pas nadat ze documenten hadden geëist en de auto grondig hadden doorzocht.
Terwijl we dichter bij de frontlinie kwamen, speurden Kirt en de anderen met verrekijkers de skyline af, op zoek naar sluipschutters en separatisten. Later sprintten strijders naar een verdachte jeep die op het strand geparkeerd stond, terwijl de zee werd gescand op vijandige ondersteuningsschepen, maar het bleek dat de mannen opnieuw op mensen waren gestuit die gewoon probeerden plezier te maken: een groep vrouwen die aan de rand van het strand mousserende wijn uit plastic bekertjes dronken.
Advertentie
De Azov zijn gedeeltelijk ondergebracht bij het leger en functioneren officieel als een speciale politie-eenheid. Er zijn discussies dat Azov en andere bataljons geïntegreerd kunnen worden in het leger of de speciale strijdkrachten als het conflict voorbij is.
Sommigen van hen hopen echter dat Oekraïne er in de niet zo verre toekomst heel anders uit zal zien. En hoewel ze een kleine minderheid vormen in Oekraïne als geheel, hebben ze veel wapens.
President Petro Porosjenko zal binnen een paar maanden worden vermoord, zei Dmitry, en er zal een dictator aan de macht komen.
“Wat gaat de politie doen? Ze konden niets doen tegen de vreedzame demonstranten op Maidan; ze zijn nauwelijks opgewassen tegen gewapende gevechtseenheden.”
Dank u voor uw komst vanuit Nederland.
De invasie van Rusland in Oekraïne heeft de wereld abrupt veranderd. Miljoenen zijn al gevlucht. Een nieuw IJzeren Gordijn is op zijn plaats gevallen. Een economische oorlog verdiept zich, terwijl het militaire conflict escaleert en het aantal burgerslachtoffers stijgt.
Het is onze taak bij The Guardian om een snel veranderend landschap te ontcijferen, vooral wanneer het gaat om een groeiende vluchtelingencrisis en het risico van een ondenkbare escalatie. Onze correspondenten zijn ter plekke in Oekraïne om de oorlog te verslaan, en ook overal ter wereld, om 24 uur per dag verslag uit te brengen en analyses te maken tijdens dit hachelijke moment.
We weten dat er geen vervanging is voor ter plaatse zijn – en we blijven ter plaatse, zoals we deden tijdens de revolutie van 1917, de Oekraïense hongersnood in de jaren dertig, de ineenstorting van 1991 en het eerste Russisch-Oekraïense conflict in 2014. We hebben een roemruchte geschiedenis van 200 jaar verslaggeving in heel Europa in tijden van beroering, vrede en alles daartussenin. We zullen nu niet ophouden.
Sinds we 200 jaar geleden begonnen te publiceren, hebben tientallen miljoenen mensen hun vertrouwen gesteld in de onverschrokken journalistiek van The Guardian en zich tot ons gewend in tijden van crisis, onzekerheid, solidariteit en hoop. We nodigen u uit om u aan te sluiten bij de meer dan 1,5 miljoen supporters, uit 180 landen, die ons nu financieel steunen – waardoor we open blijven voor iedereen, en fel onafhankelijk.
In tegenstelling tot vele anderen heeft The Guardian geen aandeelhouders en geen miljardair als eigenaar. Alleen de vastberadenheid en passie om wereldwijd verslag uit te brengen met een grote impact, altijd vrij van commerciële of politieke invloed. Verslaggeving zoals deze is van vitaal belang om de feiten vast te stellen, wie er liegt en wie de waarheid vertelt.
En wij bieden dit alles gratis aan, zodat iedereen het kan lezen. Wij doen dit omdat wij geloven in de gelijkheid van informatie. Meer mensen kunnen op de hoogte blijven van de mondiale gebeurtenissen die onze wereld vormgeven, hun impact op mensen en gemeenschappen begrijpen, en geïnspireerd raken om zinvolle actie te ondernemen. Miljoenen mensen kunnen profiteren van open toegang tot waarheidsgetrouw nieuws van hoge kwaliteit, ongeacht hun vermogen om ervoor te betalen.
Als er ooit een tijd was om je bij ons aan te sluiten, dan is het nu. Elke bijdrage, hoe groot of klein ook, geeft voeding aan onze journalistiek en ondersteunt onze toekomst. Steun the Guardian al vanaf €1 – het kost maar een minuut. Als u kunt, overweeg dan om ons elke maand met een vast bedrag te steunen. Dank u.
Bron:
*** Vertaald met http://www.DeepL.com/Translator (gratis versie) ***
Quo Vadis 