Retro Midden-Oosten: De opkomst en ondergang van de minirok.
Gepubliceerd 18 augustus 2013 – 02:29 GMT
Voor mensen die voor het eerst in het Midden-Oosten zijn – en die zich Arabische vrouwen voorstellen zoals Hollywood ze voorstelt in burqas en abayas – kan het een openbaring zijn om te ontdekken dat niet alle Arabieren uit hetzelfde hout gesneden zijn. Als je op straat loopt, zie je vrouwen van top tot teen gehuld in conservatieve moslimkleding, maar je ziet ook vrouwelijke fashionista’s in de nieuwste designerkleding en met torenhoge hakken. En natuurlijk verschilt de trend van de Levant tot de Islamitische Republiek Iran of Saoedi-Arabië.
De damesmode in het Midden-Oosten wordt steeds gewaagder – één avondje stappen in een kosmopolitische stad als Beiroet laat er geen twijfel over bestaan dat deze meisjes zich net zo serieus kunnen kleden (en feesten) als hun collega’s in het Westen. De moderne beweging in het Midden-Oosten gaat echter gepaard met een gezamenlijke campagne van degenen die de westerse tradities afwijzen om terug te keren naar een eenvoudigere, meer islamitische stijl. Voor elke vrouw die een laag uitgesneden topje versiert met een perfecte Prada-tas en dodelijke naaldhakken, zijn er twee die een hoofddoek dragen en een derde met een volwaardige gezichtssluier.
Deze relatief recente opleving van de conservatieve islam, en de daaruit voortvloeiende veelheid van dames die hun lichaam bedekken, heeft het Midden-Oosten niet altijd in zijn greep gehad. Veertig jaar geleden zag het er heel anders uit dan nu. Als u Arabische grootouders hebt, bent u ongetwijfeld verhalen verteld over een meer gewaagde tijd en de islamitische reactie die daarop volgde in een “donkere eeuw” van de mode.
Vóór het conservatieve bewind in landen als Iran was de minirok, de hoeksteen van de westerse cultuur, overal in het Midden-Oosten te zien met de benen omhoog. Minirokjes waren helemaal in en je kon geen straathoek of bocht in de regio aflopen zonder een paar blote dijen te zien. De populariteit van dit ondeugende kledingstuk – dat net als hotpants nu anathema zou zijn voor de ME – was onmiskenbaar van de Arabische Golf tot de Levant.
Waarom was het voor vrouwen uit het Midden-Oosten aanvaardbaar om minirokjes te dragen in de jaren zestig, maar nu niet meer? Niet eenvoudigweg omdat het nu retro feeststuk naar de chique kledij is verwezen. Modieuze hakken en glamourous haar domineerden de stedelijke scène die nu wordt bevolkt door tientallen burqas. In tegenstelling tot de meeste mode-revoluties werd deze revolutie veroorzaakt door de politiek, niet door de popcultuur.
De opkomst van de rok
De kolossale verspreiding van het kolonialisme is verantwoordelijk voor de westerse waarden die in de 20e eeuw doorsijpelden in het dagelijkse leven in het Midden-Oosten. Hoewel ondergeschikt aan culturele invloeden zoals politieke systemen of taal, waren mode en levensstijlkeuzes een belangrijke invoer die koloniale mogendheden, zoals Groot-Brittannië en Frankrijk, naar de regio brachten terwijl zij de Arabische landen controleerden en marionettenregeringen vestigden. Niet alleen vrouwen onttrokken zich aan de traditionele klederdracht in het licht van de liberale stromingen – in plaatsen als Bahrein begonnen mannen westerse mode-importen te dragen, zoals pakken en bolhoeden, in plaats van hun traditionele thobe.
Nadat landen in de hele regio de koloniale ketenen hadden afgeschud, kregen nieuwe Arabische regimes, vaak voortgekomen uit militaire staatsgrepen, een radicaal en seculier karakter. Jamal Abdul Nasser in Egypte kwam in 1956 aan de macht en executeerde tegenstanders van zijn seculiere stijl, vaak leden van de Moslim Broederschap. In Tunesië was Habib Bourguiba zo’n seculiere fanaticus dat hij Tunesische vrouwen zelfs verbood een hijab te dragen in overheidsgebouwen. In plaats van de geformaliseerde politieke macht trokken miljoenen expats naar het Midden-Oosten toen de rest van de wereld zich bewust werd van de oliereserves in de regio. Naast de liberale voordelen voor vrouwen in de regio als gevolg van de komst van expat-leden van de samenleving, kwam ook de mogelijkheid om te werken en deel te nemen aan klassieke westerse bezigheden zoals schoonheidswedstrijden.
De val van de rok
Voor elk kledingstuk is er een seizoen…
Iran kan worden gecrediteerd voor het doden van de rage voor de microrokjes – en uiteindelijk de teloorgang van het blote-benen-fenomeen. De lakse, westers aandoende en ietwat misleide Mohammad Reza Shah Pahlavi werd in 1979 ten val gebracht door de uiterst conservatieve Ayatollah Ruhollah Khomeini. De Ayatollah stichtte snel de Republiek Iran onder Shia Islamitisch bestuur en installeerde zichzelf als Opperste Leider. Khomeini voerde een confronterende politiek met het Westen en veranderde Iran van een land dat ernaar streefde alle aspecten van het Westerse leven te imiteren in een land dat de invloeden van het Westen afwees en weigerde zijn islamitische identiteit in gevaar te brengen. Als gevolg daarvan werden vrouwen gedwongen islamitische kledij te dragen, waaronder de hoofddoek en loszittende kleding. De minirok werd afgeschaft en in de plaats daarvan kwam bescheidenheid met een wraakzuchtig karakter. Mini’s waren niet langer modieus, maar wat nog belangrijker was, ze werden niet langer getolereerd of aanvaard in de heersende islamitische modes.
De Iraanse revolutie had een domino-effect in de hele regio. Naburige, door soennieten gedomineerde landen vreesden de sjiitische invloed en ontwikkelden een conservatieve soennitische identiteit die gelijke tred hield met de populariteit van Iran en de islamitische beginselen die het land dicteerden. De mensen in het Midden-Oosten gingen zich meer bezighouden met de opvattingen van religieuze leraren als culturele gidsen dan met westerse stijliconen, en zij ontwikkelden een religieus geweten dat daarvoor niet had bestaan. De verschuiving naar een meer conservatieve naleving van de Islam werd weerspiegeld in de mode in de regio die vlees en rondingen opofferde voor fatsoen en donkere kleding.
De opkomst en ondergang van de minirok in het Midden-Oosten kan aan veel meer worden toegeschreven dan aan wispelturige modetrends – laten we dus even teruggaan in de tijd naar het liberale tijdperk dat in de regio bestond vóór de revolutie van 1979.
We bezoeken een vervlogen tijdperk waarin blote benen en zwaartekracht tartende chique kapsels schering en inslag waren en niqabis en muhajabeen opvielen als pijnlijke duimen. Hier is onze galerij van glamour en glitter voordat er gillabs en gutras waren.
Bron:
*** Vertaald met http://www.DeepL.com/Translator (gratis versie) ***
Quo Vadis 